Astma - można z nią żyć !

Ból w klatce piersiowej, kaszel, trudności ze złapaniem oddechu po ciężkim wysiłku fizycznym - to często spotykane problemy zdrowotne. Nie wszyscy jednak wiemy, że mogą być to pierwsze objawy astmy.

Jak sobie z nią radzić w codziennym życiu, by było ono takie, jak reszty zdrowej populacji? Na to pytanie postaram się odpowiedzieć w tym artykule. Zacznijmy od objawów astmy.

Symptomy astmy oskrzelowej

Najczęstszym objawem astmy jest kaszel. Nie chodzi tutaj o zwykły kaszel, najczęściej ma on postać suchego i męczącego kaszlu. Oprócz w/w objawu astmie towarzyszą napady duszności, świszczący oddech, ból oraz uczucie ciężkości w klatce piersiowej. Astmie towarzyszy również nadmierna reakcja oskrzeli na bodziec, co nie występuje u osób zdrowych. Mówiąc nadmierna reakcja, mam tutaj na myśli nadzwyczajną wrażliwość oskrzeli, np. po wysiłku fizycznym u astmatyka wystąpi kaszel bądź duszność. Osoby chore na astmę mogą mieć tylko część w/w objawów i mogą one występować w różnym stopniu nasilenia. Objawy mogą ustąpić same lub w wyniku zażycia leków przeciwastmatycznych.

Przyczyny powstawania astmy

Podstawowymi czynnikami wywołującymi astmę są alergeny, np. roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt czy też pyłki i pokarmy. Poza alergenami wiodącymi przyczynami astmy są środki chemiczne oraz częste zapalenia dróg oddechowych. Należy tutaj również wspomnieć o czynnikach, które powodują zaostrzenie choroby, czyli czynniki drażniące (dym tytoniowy, dym), czynniki fizyczne (śmiech, wysiłek, zimne powietrze), zakażenia dróg oddechowych, leki (NLPZ), oraz inne choroby (np. tarczycy), a także ciąża. Osoby mające w swojej rodzinie astmatyka lub osobę cierpiącą na chorobę alergiczną znajdują się w tzw. grupie ryzyka, czyli występuje u nich duże prawdopodobieństwo zachorowania na astmę.

Powikłania przy astmie

Niewłaściwa diagnoza prowadzi do niewłaściwego leczenia. U pacjentów u których astma nie została wcześnie wykryta, a leczenie nie zostało włączone, może dojść do poważnych zmian obturacyjnych, co może prowadzić do inwalidztwa oddechowego. Opóźnienie w rozpoznaniu astmy i wprowadzeniu odpowiedniego leczenia może prowadzić do nieodwracanego pogorszenia czynności płuc.

Rozpoznanie astmy u lekarza

Skoro wiemy już jakie są symptomy astmy, to można zauważyć, że łatwo ją pomylić z inną chorobą, np. zapaleniem oskrzeli. Jednak astma jest chorobą poważną, więc jeśli masz świszczący oddech zwłaszcza w nocy lub po wysiłku fizycznym oraz długotrwały męczący kaszel, warto poprosić lekarza o sprawdzenie co może być przyczyną tych objawów. Lekarz przeprowadzi wywiad z pacjentem, a następnie,w przypadku zaistnienia podejrzenia wystąpienia astmy, skieruje go na badanie wydolności układu oddechowego, zwanego spirometrią. Pacjent może również otrzymać skierowanie na rtg płuc w celu wykluczenia powstania zmian chorobowych w tym organie.

Leczenie astmy

Astma jest chorobą, której nie można całkowicie wyleczyć. Prawidłowe leczenie pozwala jednak na ogół na kontrolowanie choroby i zwyczajne funkcjonowanie. Wysiłku fizycznego nie należy unikać, jest on zalecany wszystkim chorym. Powinien być poprzedzony powolną rozgrzewką lub wziewami leku. Jeżeli w ciągu dnia chory intensywnie odczuwa objawy astmy, oznacza to, że nie jest prawidłowo leczony, gdyż w znacznej większości przypadków optymalne leczenie zapewnia wyzbycie się objawów i powrót do normalnej aktywności. Należy więc wtedy zgłosić się do lekarza w celu modyfikacji leczenia. Celem terapii astmy jest zminimalizowanie lub całkowite zniesienie tych dolegliwości oraz ograniczenie potrzeby stosowania wziewnych leków ratunkowych (β2–mimetyki). W terapii astmy stosuje się dwie grupy leków: przeciwzapalne (do stosowania przewlekłego) oraz leki rozszerzające oskrzela (doraźnie). Leki mają postać inhalacji lub tabletek. W ciężkich stanach stosuje się również zastrzyki. W leczeniu astmy istotne jest to, iż brak objawów tej choroby nie może oznaczać przerwania samego leczenia.

Aby leczenie było skuteczne należy dążyć do sytuacji, w której pacjent jest świadomy swojej choroby, zna przyczyny, dla których zażywa konkretne leki oraz wie jakie konsekwencje wiążą się z jednostronnym zarzuceniem terapii.

Astma u kobiet w ciąży

Z astmą w ciąży bywa różnie: u części kobiet nasilenie choroby zmniejsza się, u niektórych zwiększa, a u reszty się nie zmienia. Słabo kontrolowana astma w ciąży wpływa niekorzystnie na rozwój płodu i może być przyczyną zwiększonej umieralności okołoporodowej, wcześniactwa i małej masy urodzeniowej. Jeżeli zaś astma jest kontrolowana, to rokowanie okołoporodowe jest takie same, jak u dzieci kobiet zdrowych. Warto zwrócić uwagę niepokojącym się o zdrowie i rozwój maleństwa przyszłym mamom, że większość leków stosowanych w leczeniu astmy nie wywiera niekorzystnego działania na płód. Większe zagrożenie dla dzieci niesie nieodpowiednia kontrola astmy u matki niż leczenie astmy. A zatem zdecydowanie lepsze są prawidłowe leczenie astmy i profilaktyka ataków w ciąży, niż obawa o działania niepożądane leków.

Astmatycy powinni być pod stałą opieką lekarską, wykonywać badania kontrolne, przyjmować leki rozszerzające oskrzela oraz dbać o zdrowie, unikając przeziębień.
Nie są to czynności zbytnio obciążające zdrowy tryb życia. Więc jak widać, z astmą można funkcjonować normalnie i cieszyć się życiem.

J.Juszczyk