Temat: Choroby brudnych rąk
Chorobami brudnych rąk nazywa się takie, którymi zarażamy się przez przewód pokarmowy. Zakażenie może nastąpić poprzez spożycie zarażonej żywności, nie umytych owoców, nieodpowiednio przygotowanej żywności, a także zakażonej wody.
Często można by uniknąć zakażenia, gdybyśmy prawidłowo dbali o higienę, w tym zawsze myli żywność przed obróbką, a także ręce przed przygotowaniem posiłku i po skorzystaniu z toalety, a także po zabawie z psem.
1. Wirusowe zapalenie wątroby typu A- żółtaczka pokarmowa
Można się zarazić poprzez spożywanie niemytych owoców, pijąc zakażona wodę. Wirus namnaża się w przewodzie pokarmowym, a następnie atakuje wątrobę, w wyniku czego dochodzi do jej zapalenia. Największy odsetek zachorowań obserwuje się latem oraz wczesną jesienią. Najbardziej narażone zakażeniem są osoby pracujące, przebywające w przedszkolach, szpitalach, laboratoriach, mające kontakt z ściekami oraz wyjeżdżające na wakacje w miejsca o mniejszej higienie. Objawami zachorowania jest gorączka, ból brzucha żołądka, brak apetytu, osłabienie, ból głowy, apatia, senność, zmęczenie. Zakażenie można potwierdzić poprzez testy diagnostyczne. Profilaktyką są szczepienia ochronne oraz dbałość o higienę, mycie rąk i owoców, przegotowywanie wody.
2. Salmonella
Pałeczki Salmonella wywołują zakażenie u ludzi i zwierząt o ostrym przebiegu. Mają zdolność przeżycia do kilku miesięcy w środowisku sprzyjającym w wilgoć, ciepło, białko poza żywym organizmem. Objawy zatrucia pokarmowego występują zazwyczaj po 18-24h od zakażenia w postaci bólu brzucha, biegunki, wymiotów, gorączki. Bakterie wydalane są z kałem jeszcze przez kilka tygodni, nawet do kilku miesięcy po ustaniu objawów zatrucia. Najczęstszym źródłem zakażenia są pokarmy zawierające w swym składzie zakażone jaja, czyli lody, kremy, majonezy itd. Także pokarmy zakażone odchodami myszy, szczurów, które są zainfekowane bakterią. Źródłem jest także człowiek chory i nosiciel. Profilaktyką jest przede wszystkim zachowanie prawidłowej higieny, czyli mycia rąk po skorzystaniu z ubikacji i przed przygotowaniem posiłków.
3. Shigella- czerwonka
Pałeczki te wywołują zatrucia pokarmowe, chorobę zwaną czerwonką. Rezerwuarem są małpy albo człowiek. Do wywołania zatrucia wystarczy spożyć jedynie 100 bakterii. Bakteria powoduje owrzodzenie błony śluzowej okrężnicy w wyniku czego dochodzi do wydalania kału z krwią , śluzem oraz ropą. Charakterystyczne dla zakażenia jest silny ból brzucha i częste oddawanie małej ilości stolca z krwią i śluzem. Leczenie polega na nawadnianiu organizmu, jest to leczenie objawowe.
4. Owsiki
Bardzo częste zjawisko u małych dzieci, które chodzą do przedszkola. Charakteryzują się dużym swędzeniem okolic odbytu, w wyniku czego łatwo zdiagnozować przyczynę złego samopoczucia dziecka, gdyż często się drapie w okolicach sromu. Samice składają nocą jaja na zewnątrz odbytu. Jaja pokryte są śluzem, który powoduje swędzenie. Dziecko drapiąc się przenosi jaja pod paznokcie, a następnie w wyniku spożywania pokarmów, zabawy przenosi jaja do jamy ustnej i tym sposobem dochodzi do samozakażenia. Przy wykryciu owsików należy poinformować przedszkole i udać się do lekarza, który przepisze lek. Podaje się go w dwóch albo trzech dawkach w dwutygodniowych odstępach.
Takie postępowanie wynika z tego, że jaja są odporne na leczenie, a ich dojrzewanie wynosi dwa tygodnie. Bieliznę, ubrania, pościel należy wyprać w temperaturze minimum 60 stopni, a jeżeli jest to niemożliwe to dokładnie wyprasować. Profilaktyką jest częste mycie rąk po skorzystaniu z ubikacji, by nie dochodziło do samozakażenia i zniwelowania ryzyka zakażenia z otoczenia. Najczęściej po wykryciu owsików u dziecka kuracji musi być poddana cała rodzina, gdyż do zakażenia owsikami dochodzi bardzo łatwo. Zakażeniu towarzyszy ból brzucha, rzadkie stolce i charakterystyczne swędzenie oraz zmniejszenie apetytu, niespokojny sen.
5. Tasiemiec bąblowcowy
Jest to jeden z gatunków tasiemca, pasożyt, który w dojrzałej postaci bytuje w jelicie cienkim psowatych(psy, wilki,lisy). Jaja znajdujące się na sierści zwierzęcia są źródłem zakażenia. Zakażają min, leśne owoce, takie jak jagody, borówki, ale także odchodami z jajami może zostać zakażona gleba i woda. Połknięte jaja przedostają się z żołądka lub jelita do krwiobiegu gdzie wraz z nurtem krwi dostają się do narządów wewnętrznych, głównie do wątroby, ale także do płuc, mięśni, oka, mózgu itd. Jak wspomniałam zakażone mogą też być psy, dlatego tak ważne jest częste mycie rąk po zabawie z pupilem.
Choroba następuje powoli i może dawać objawy nawet dopiero po 15 latach. Głównym objawem choroby jest torbiel występująca najczęściej na wątrobie. Ucisk torbieli powoduje min. nadciśnienie wrotne, a jej pęknięcie doprowadza do rozsiania się pasożyta w jamie otrzewnej. Potrzebna jest wówczas szybka operacja by nie doszło do wstrząsu anafilaktycznego. W przypadku bąblowicy jednojamowej- larwa tasiemca może wytworzyć bąbel oczywiście także w innym miejscu, np. płucach. Torbiel przyrasta rocznie średnio o 1cm i może osiągnąć nawet 30 cm. Gdy jest duża powoduje ucisk na inne narządy powodując złe samopoczucie, kłucie i dopiero najczęściej w tak zaawansowanej formie zostaje zdiagnozowana.
Jedyną możliwością leczenia torbieli jest jej operacyjne usunięcie. W przypadku bąblowicy wielojamowej dochodzi do zniszczenia wątroby, pasożyt migruje do innych części ciała przypominając zachowanie choroby nowotworowej z przerzutami. Niestety zakażenie bąblowicą wielołamową kończy się śmiercią.
Kilka słów podsumowania
Wiele chorób można by uniknąć prawidłowo dbając o higienę. Należy pamiętać o częstym myciu rąk, a także o myciu owoców oraz warzyw.
E. Janicka