Temat: Rak szyjki macicy
Rak szyjki macicy wywołany jest przez wirus brodawczaka ludzkiego HPV. Jest najczęstszym rakiem kobiecych narządów płciowych. Wczesne wykrycie zmian nowotworowych daje możliwość pełnego wyleczenia.
Objawy raka szyjki macicy:
- bóle brzucha często błędnie interpretowane jako niestrawność
- upławy ropne
- krwawienia po stosunku, a także dużym wysiłku
- ból w okolicy krzyżowej i podbrzusza
Kto jest najbardziej narażony na zachorowanie?
- kobiety, które bardzo wcześnie zaczęły współżycie seksualne
- kobiety, które często zmieniają partnerów seksualnych są narażone w większym stopniu na zakażenie wirusem, który przenosi się drogą płciową
- choroba najczęściej dotyka kobiety w wieku od 45 do 55 roku życia, ale może tak naprawdę wystąpić w każdym wieku
- kobiety, które mają tendencję do powracających stanów zapalnych
- każda z nas, nawet jeżeli posiada jednego stałego partnera seksualnego
Profilaktyka i leczenie raka szyjki macicy
Podstawą profilaktyki jest wykonywanie badania cytologicznego. Materiał pobiera lekarz ginekolog, a następnie trafia on do pracowni cytologicznej, gdzie pod mikroskopem zostaje dokładnie oceniany, a wyniki wracają do przychodni z której materiał został przesłany. Jeżeli wynik jest nieprawidłowy lekarz ginekolog zleca leczenie lub wysyła pacjentkę na dalsze badania- badanie kolposkopowe. Kolposkopia polega na dokładnym oglądaniu powierzchni szyjki macicy, pochwy, sromu.
Na czym polega cytologia
Cytologię powinno się wykonywać minimum raz w roku. Wykonuje się ją minimum 4 dni po skończonym okresie i nie później niż w czwartym dniu przed miesiączką. Najlepiej jak materiał jest pobrany między 10 a 18 dniem cyklu miesiączkowego. Po raz pierwszy cytologię należy wykonać między 20 a 25 rokiem życia, albo po rozpoczęciu współżycia seksualnego.
Jak przygotować się do badania cytologicznego ?
-należy unikać irygacji, stosowania środków dopochwowych minimum przez 3 dni przed badaniem
-nie współżyć minimum 2 dni przed badaniem
Jak przebiega badanie cytologiczne
-materiał powinien być pobrany specjalną szczoteczką, a nie wacikiem, czy szpatułką, gdyż szczoteczka pozwala na pobranie komórek także z kanału szyjki macicy, a to tam powstaje najwięcej nowotworów
- na wyniki cytologii czeka się od 7 do 10 dni
Opisowe wyniki cytologii:
* Cytologia prawidłowa - w opisie zaznaczone są tylko prawidłowe komórki nabłonka płaskiego i gruczołowatego – endocervix, co wskazuje, że wynik jest prawidłowy, odpowiada dawnej grupie I.
* Cytologia prawidłowa z łagodnym stanem zapalnym - w opisie znajdują się komórki prawidłowe i nieliczne komórki świadczące o stanie zapalnym, który z dużym prawdopodobieństwem może ustąpić samoistnie.
* Cytologia prawidłowa ze stanem zapalnym - w opisie są zaznaczone komórki prawidłowe, pojedyncze leukocyty i komórki świadczące o stanie zapalnym. Taki wynik odpowiada dawnej grupie II.
* AGUS/ASCUS. Wynik nieprawidłowy - w opisie zaznaczone są komórki świadczące o stanie zapalnym, trudne do jednoznacznej klasyfikacji. Jednak nie ma jeszcze nieprawidłowych komórek, z których mogą powstawać nowotwory.
* Obraz cytologiczny odpowiada Bethesda LSIL - wynik nieprawidłowy. Oznacza to, że w rozmazie pojawiły się pojedyncze komórki, z których mogą powstawać nowotwory. Zwykle świadczy to o ostrym stanie zapalnym i odpowiada dawnej grupie III.
* Obraz cytologiczny odpowiada Bethesda HSIL - wynik nieprawidłowy. W rozmazie są liczne komórki, z których mogą powstawać nowotwory.
Wirus HPV
HPV jest to wirus brodawczaku ludzkiego. Istnieje wiele jego typów (ok. 100). Mogą powodować zmiany na skórze, często łagodne, ale także mogą być przyczyną powstawania notworów złośliwych, np. raka szyjki macicy (zależy od typu wirusa). Zakłada się, że 50% populacji ludzi przechodzi zakażenie brodawczakiem ludzkim. HPV 16 i 18 są przyczyną niekontrolowanych podziałów komórkowych nabłonka szyjki macicy. Większość zakażeń tego typem wirusa następuje między 16 a 26 rokiem życia, co związane jest z rozpoczęciem życia seksualnego.
Kilka słów podsumowania
Warto systematycznie poddawać się badaniu ginekologicznemu. Dziennie 5 Polek umiera na raka szyjki macicy. Gdyby nie zaniedbywały regularnych badań, 4 z nich można by uratować. Polska jest drugim krajem w Europie pod względem częstości zachorowań na ten nowotwór. Trzeba pamiętać, że ta choroba może dotyczyć każdej z nas. A Ty kiedy wykonywałaś cytologię?
E. Janicka