Temat: Kwasy omega 3 - dlaczego warto je spożywać ?
Każdy z nas chyba słyszał o kwasach omega-3. Wspomagają odporność, chronią przed alergią, wzmacniają serce - o tych tłuszczach mówi się same dobre rzeczy, ale czy naprawdę wiemy czym one są i jaką rolę spełniają w naszym organizmie?
Co to są kwasy tłuszczowe Omega-3?
Kwasy tłuszczowe omega-3 to jedne z tzw. niezbędnych kwasów tłuszczowych. Potrzebuje ich każda komórka organizmu. Problem w tym, że on sam nie potrafi ich wytworzyć. Dlatego musimy je spożywać wraz z pożywieniem lub jako suplementy. Kwasy omega-3 są wyjątkowo ważne, zwłaszcza dwa z nich, nazywane w skrócie DHA i EPA. To dzięki nim powstają tzw. hormony tkankowe, które „rządzą” m.in. układem odpornościowym, pokarmowym i nerwowym. Kwasy omega-3 wchodzą również w skład błony każdej komórki. Można powiedzieć, że decydują o „wpuszczeniu” do jej środka składników odżywczych. Są ważne dla całego organizmu. Bez nich nic nie będzie prawidłowo funkcjonować. Omega-3 wpływają też korzystnie na serce, są pomocne w zapobieganiu alergii. Kwasy Omega-3 stosowane w większych dawkach zapobiegają objawom ubocznym radioterapii. Wyniki badań potwierdzają również działanie antyrakowe kwasów omega-3.
Kto potrzebuje kwasów omega-3?
Kwasy omega-3 powinno się podawać już nawet bardzo małym dzieciom. Jeżeli dziecko nie jest karmione piersią warto mu podawać mieszanki mleczne wzbogacone omega-3. W kobiecym pokarmie znajdują się bowiem kwasy omega-3, zarówno DHA, jak EPA. Dlatego maluszkowi ssącemu pierś nie trzeba podawać kwasów omega-3. Poza w/w przykładem, kwasy omega-3 są polecane wszystkim, w każdym wieku, bez względu na płeć.
Gdzie znajdują się kwasy omega-3 w pożywieniu?
Krąży teoria, że kwasy omega-3 znajdują się głównie w rybach. Tak, ale nie we wszystkich. Najwięcej omega-3 znajdziemy w rybach morskich (śledź, makrela, łosoś, dorsz, flądra, halibut), szczególnie z zimnych mórz północnych. Jeśli chodzi o ryby słodkowodne, to dużo omega-3 zawiera jedynie pstrąg. Po to, by zapewnić odpowiednie ilości kwasów omega-3 trzeba jeść ryby co najmniej raz w tygodniu (najlepiej dwa). Ryby są najlepszym, ale nie jedynym źródłem kwasów omega-3. Znajdują się one także np. w olejach. Jednak w olejach s również nienasycone kwasy tłuszczowe omega-6. Owszem, korzystne dla organizmu, ale nie może ich być za dużo w stosunku do omega-3 (bo wtedy nie powstaną te ważne hormony tkankowe). Najbogatszym w kwasy omega-3 olejem jest rzepakowy. Zawiera więcej dobrych tłuszczów niż inne oleje czy nawet oliwa z oliwek. Omega-3 znajduje się także w orzechach włoskich, nasionach lnu, soi , zielonych warzywach (sałata, brokuły), ale w niewielkich ilościach.
Niedobór kwasów omega-3
Zasadniczo nie odczuwamy niedoboru omega-3, ale kiedy przez długi czas nie dostarczamy go organizmowi możemy spodziewać się wystąpienia gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia. U dzieci oraz osób młodych objawia się to zwiększoną podatnością na wszelkie infekcje oraz niekorzystnie wpływa na pracę mózgu. W przypadku osób dorosłych dostarczanie zbyt małej ilości kwasów omega-3 zwiększa ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu oraz może przyczynić się do rozwoju różnego typu nowotworów. Brak lub przyjmowanie tego rodzaju kwasów w niedostatecznych ilościach przyśpiesza również proces starzenia się organizmu, wpływa na obniżenie samopoczucia, sprzyja występowaniu nerwic oraz stanów depresyjnych. Problemy skórne typu łuszczyca, łupież łojotokowy oraz zwykły, suchość skóry twarzy i rąk również są reakcją organizmu na brak odpowiedniej dawki niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.
Niedobór DHA powoduje zaburzenia widzenia u dzieci. W rozwoju umysłowym człowieka kluczowe znaczenie mają pierwsze 2–3 lata życia. Małe stężenia DHA u dzieci mogą być także przyczyną zespołu aktywności psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). W celu uniknięcia niedoboru kwasów omega- 3, dla tych, którzy nie lubią ryb albo jadają ich za mało, wyprodukowano tran (wyciąg z wątroby np. dorsza) oraz kapsułki omega-3 (odpowiednio spreparowany tłuszcz pochodzący z całej ryby). Suplementy przeznaczone są też dla osób zagrożonych (albo chorych) np. miażdżycą, reumatyzmem, chorobą Alzheimera, a także dla tych, którzy chcą wzmocnić organizm .
Nadmiar kwasów omega-3 także szkodzi!
Z drugiej strony należy pamiętać o nieprzekraczaniu zalecanych dawek omega-3, gdyż ich nadmierne spożycie, tak samo jak niedobór, ma bardzo niekorzystny wpływ na organizm. Przedawkowanie grozi udarem krwotocznym, a nawet podniesieniem poziomu złego cholesterolu. Znaczny nadmiar kwasów omega-3 może być szkodliwy, więc należy stosować umiarkowane dawki (szczególnie u osób cierpiących na cukrzycę i choroby krążenia).
Kwasy omega-3 korzystne dla kobiet
Dla kobiet w ciąży oraz małych dzieci wskazane jest jedzenie ryb morskich nie więcej niż raz w tygodniu. W zamian dieta tych osób powinna być wzbogacona o suplementy w kapsułkach, na przykład tran. Doskonałe rezultaty w czasie ciąży przynosi smarowanie skóry narażonej na rozstępy. Kwasy Omega-3 bardzo dobrze wpływają na kondycję skóry. Działają zarówno od wewnątrz jak i na zewnątrz. Wsmarowując preparat w skórę można zauważyć poprawę sprężystości i jakości skóry.Dla kobiet w okresie menopauzy warto wspomnieć, że kwasy omega-3 wpływają na polepszenie gęstości kości, zwiększenie wchłaniania wapnia, zmniejszają szybkość ubytku masy kostnej.
Podsumowując, kwasy omega-3 to samo zdrowie, polecane dla ludzi w każdym wieku, bez różnicy na płeć oraz stan zdrowia. Więc włączmy go jak najwięcej do naszej diety, byśmy mogli dłużej cieszyć się zdrowiem.
J.Juszczyk