Rośliny GMO- czy jest się czego bać?

Obecnie organizmy genetyczne kojarzą się jedynie negatywnie. Od jakiegoś czasu panuje nagonka na poczynania w obrębie inżynierii genetycznej. Strach przed nieznanym powoduje, że ludzie nie wiedząc czym jest GMO z góry mówią NIE. Czy jest się czego bać? Czy GMO jest niebezpieczne?

Co to jest GMO?

Są to organizmy genetycznie modyfikowane. Skrót pochodzi od angielskich słów Genetically Modified Organizm. Modyfikowanie polega na:
- wprowadzeniu fragmentu DNA warunkującego jakąś konkretną cechę z jednego organizmu do genomu innego organizmu, który tej cechy nie posiada,
-modyfikacji posiadanego genu,
-całkowitym usunięciu konkretnego genu.

Jak modyfikuje się rośliny

Rośliny modyfikuje się ze względu na otrzymanie kilku pożądanych cech:
1. Oporność na herbicydy. Wprowadzany jest gen do genomu roślin, który pozwala na rozkładanie herbicydu, w wyniku czego będzie jedynie działał na chwasty. Najczęściej tej modyfikacji poddawana jest soja.
2. Odporność na szkodniki. Pobiera się gen z bakterii glebowej Bacillus thurigensis, który koduje białko Cry i wprowadza do genomu modyfikowanej rośliny. Szkodniki po zjedzeniu transgenicznej rośliny umierają, gdyż białko Cry jest dla nich toksyczne. (nie jest toksyczne dla człowieka). Takiej modyfikacji poddaje się kukurydzę
3. Odporność na choroby. Odporność na choroby powodowane przez grzyby oraz bakterie uzyskuje się przez wprowadzenie transgenu (transgen- przenoszony gen) kodującego enzymy, które mają zdolność do niszczenia ich ściany komórkowej.
4. Odporność na niesprzyjające warunki środowiska
5. Poprawienie smaku, wyglądu, trwałości poprzez wprowadzenie genów opóźniających dojrzewanie roślin, zwiększających suchą masę w roślinie, zwiększają miąższość rośliny itd.

Jakie rośliny podlegają modyfikacji?
Obecnie modyfikuje się rośliny przede wszystkim o szczególnym znaczeniu gospodarczym, takie jak ziemniaki, pomidory, kukurydzę, soję itd. Modyfikacja zwiększa ilość zbieranych plonów, tym sposobem powoduję, iż rolnictwo staje się bardziej wydajne, mniej jest narażone na straty spowodowane szkodnikami, czy niesprzyjającymi warunkami hodowli. Modyfikację przeprowadza się dla zaspokojenia ambicji naukowych, ludzkiej ciekawości oraz ze względów finansowych (by zwiększyć ilość plonów). Modyfikuję się nie tylko rośliny przeznaczone do spożycia, ale także te ozdobne. Zmienia się ich cechy, takie jak wzrost, kolor, wygląd, a nawet zapach.

Czy GMO jest niebezpieczne?

Prawdą jest, że nikt jeszcze nie udowodnił, że modyfikację są dla nas bezpośrednim zagrożeniem. Wszystkie organizmy w toku ewolucji ulegają samoistnym modyfikacjom, które nikomu nie zaszkodziły. Dlaczego te sztuczne miałyby być dla nas niebezpieczne? Produkty GMO są stale badane pod każdym kątem. W rzeczywistości jednak jest to jeszcze tak świeży temat, że być może dopiero za 30 lat zobaczymy jakieś negatywne skutki modyfikowania organizmów. Z pewnością jest to temat kwestii bioetyki, bo czy mamy prawo do ulepszania natury? Strach w ludziach budzi kwestia, czy wprowadzone geny nie powodują jakiś modyfikacji w naszym DNA. Oczywiście odpowiedź jest prosta NIE, gdyż stworzenie zmodyfikowanego organizmu wymaga zastosowania specjalnych technik inżynierii genetycznej.

GMO a medycyna

Możliwe jest wprowadzenia do genomu sałaty genów, które będą produkowały antygeny mikroorganizmów. My jedząc sałatę będziemy się na te mikroorganizmy uodparniać, gdyż nasz system immunologiczny będzie wytwarzał przeciwko spożytym antygenom swoiste przeciwciała. To tylko jeden z pomysłów biotechnologów z użyciem roślin GMO.

Produkty GMO

GMO to nie tylko rośliny, ale także produkty do których się tych roślin używa. Prawo określa, że każdy produkt GMO musi być wyraźnie oznaczony dając konsumentowi możliwość wyboru produktu zmodyfikowanego bądź też nie. To do nas należy wybór, czy sięgamy po taki produkt, czy też nie. Strach społeczeństwa powoduje, że unikamy GMO i sięgamy po te tradycyjne. Należy pamiętać jednak, że w wielu produktach, np. kiełbasie znajduje się soja, która niestety najczęściej jest modyfikowana, a produkty te są nieoznaczone, w wyniku czego nieświadomie jesteśmy konsumentami żywności GMO. Badania także pokazują, że wiele gatunków warzyw, czy też owoców jest zmodyfikowana o czy nie wiemy (nie jesteśmy informowani). Inżynieria genetyczna to nauka, która bardzo szybko się rozwija i faktycznie na tym etapie nie jest możliwe zahamowanie wytwarzania organizmów zmodyfikowanych.

Kilka słów o roślinach genetycznie modyfikowanych

Manipulowanie genami budzi wiele kontrowersji i strach przed czymś co nieznane. Czasem jednak coś co brzmi poważnie nie musi być jednak tak straszne. Należy z perspektywy zastanowić się jaki mamy stosunek do tego typu działań, a nie sugerowanie się pojedynczą opinią. GMO jest tak rozpowszechnione już na dzień dzisiejszy, że najprawdopodobniej każdy konsument miał z nim styczność świadomie bądź też nie. Obecnie jest zbyt wcześnie, by mówić o skutkach wprowadzenia GMO. Najprawdopodobniej dopiero następne pokolenia będą w stanie wyciągnąć wnioski, czy GMO jest niebezpieczeństwem, czy też sposobem na ulepszenie natury.

E. Janicka