Depresja – choroba XXI wieku

Potocznie słowa depresja używa się, aby określić pogorszenie nastroju, poczucie smutku i ogólne rozbicie. jednak depresja jest patologiczną zmianą nastroju smutku i ma niewiele wspólnego z poczuciem chandry oraz tzw. dołkami. Depresja jest choroba afektywną to pojęcie ogólne bowiem ma ona wiele podtypów.

Z badań przeprowadzonych przez Światową Organizację Zdrowia wynika, że depresja jest czwarta najgroźniejszą chorobą powodującą inwalidztwo i przedwczesną śmierć, w 2020 roku przesunie się na miejsce drugie ustępując chorobie niedokrwiennej serca.

Objawy depresji

Rozróżniamy wiele rodzajów depresji, które maja swoje charakterystyczne objawy jednak kilka z nich występuje niemal zawsze. Osoby dotknięte depresją odczuwają poczucie permanentnego smutku, czują się „puste”. Czynności, które do tej pory sprawiały im radość teraz nie mają żadnego znaczenia. Często spotykane jest poczucie winy i obniżona samoocena, obwinianie się o wszystkie niepowodzenia. Chora osoba jest rozdrażniona odczuwa niepokój, ma problemy z koncentracja i logicznym myśleniem. Objawami fizycznymi może być utrata wagi, zmiana wyglądu z powodu bezsenności. W ciężkiej depresji pojawiają się myśli i próby samobójcze lub chęć sprawiania sobie bólu. Jeśli objawy utrzymują się powyżej dwóch tygodni należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu lub od razu do psychiatry( nie jest tu wymagane skierowanie).

Rodzaje depresji

Depresja endogenna (duża) – charakteryzuje ją występowanie faz gdzie okresy depresji przeplatają się z okresami dobrego nastroju (okres remisji). Uważa się, że wywoływana jest przez biochemiczne zaburzenia funkcjonowania mózgu, systemu hormonalnego lub nerwowego. Smutkowi towarzyszy zniecierpliwienie, rozdrażnienie, duża kłótliwość.

Dystymia czyli depresja nerwicowa – obniżenie nastroju trwa nawet kilka lat jednak ma łagodniejszy przebieg. Osoby chore często mówią, że mają depresję od urodzenia, nie maja poczucia humoru, nie są typem wesołków. Charakteryzuje ją poczucie zmęczenia, deficyt uwagi, trudności z podejmowaniem decyzji. Niekiedy występuje z zaburzeniami osobowości lub nerwicą natręctw.

Depresja dwubiegunowa (psychoza maniakalno – depresyjna) -  są to występujące na przemian okresy manii i depresji. Ten rodzaj depresji jest niezwykle wyniszczający, determinuje całe życie chorego, który często podejmuje irracjonalne decyzje w okresie manii. Objawia się on nadpobudliwością, bezsennością, gonitwą myśli, twórczym szałem. Pojawia się najczęściej między dwudziestym a trzydziestym rokiem życia.

Depresja poporodowa – pojawia się zwykle nagle, gdy wydaje się, że kobieta dobrze radzi sobie z nowymi obowiązkami. Pojawia się niepokój, pobudzenie ciągłe działania związane
z dzieckiem lub wręcz odwrotnie obojętność, lęk przed dzieckiem, złość, wyobrażenia o śmierci dziecka. Złe samopoczucie, ból bez wyraźnych przyczyn, poczucie bycia w dołku. Kobiety rzadko mówią o swoich problemach ponieważ wstydzą się i czuja poczucie winy.

Depresja reaktywna – powstaje w wyniku reakcji na przykre lub wstrząsające wydarzenie. Jej szczególną odmianą jest depresja w żałobie.

Inne rodzaje depresji to depresja farmakologiczna, uzależnieniowa oraz  sezonowa SAD.

Przyczyny powstawania depresji

Nie ma jednej przyczyny powstania depresji, uważa się, że jej etiologie jest wieloczynnikowa. Wśród czynników wyróżnia się przyczyny genetyczne, choroby afektywne w rodzinie. Istotną role pełnia czynniki społeczne np. brak wsparcia, poczucie izolacji, utrata statusu, czynniki ekonomiczne. Wśród przyczyn psychologicznych wymienia się stratę kogoś bliskiego, doświadczenia w dzieciństwie, niskie poczuci własnej wartości. Wśród przyczyn biochemicznych upatruje się brak równowagi w gospodarce hormonalnej organizmu, zaburzenia neuroprzekaźników.

Leczenie depresji

Leczenie depresji jest trudnym procesem zarówno dla chorego jak i jego bliskich, którzy odgrywają w nim dużą rolę. Sposób leczenia zależy od rodzaju schorzenia, przyczyn oraz indywidualnych predyspozycji pacjenta. Psychoterapia ma na nowo odkryć pasję i ukazać sens życia. W czasie terapii stara się znaleźć przyczynę choroby podejmuje się próby jej wyjaśnienia. Ważnym czynnikiem jest zredukowanie stresu, który wyniszcza nasz organizm. Terapia prowadzona jest według różnych orientacji teoretycznych w zależności od uznania osoby, która ją prowadzi. Leczenie farmakologiczne uzupełniane jest psychoterapią. Jest ono długotrwałe, często przez długi czas nie można dobrać leków odpowiadających pacjentowi.

Jest to czasami jedyny sposób leczenia u osób, z którymi nie można nawiązać żadnego kontaktu. Metoda wywołującą wiele kontrowersji są elektrowstrząsy – jest ona ostateczna, zaleca się ja gdy wszelkie próby leczenia zawiodą. Poprawę odczuwa się już po kilku zabiegach, wykonywany jest w znieczuleniu, jest więc bezbolesny.

Presja otoczenia, ciągły pośpiech współczesny styl życia powoduje że depresję nazywa się epidemią XXI wieku. Jest to temat bardzo szeroki i złożony. Serdecznie polecam publikacje na temat depresji a zwłaszcza te, które napisane zostały przez osoby chore, ukazują one depresję z zupełnie innej perspektywy.

D.Wysocka